Advies over geluid bij aanbesteding, ontwerp, bouw en onderhoud van de HSL

De Nederlandse hogesnelheidslijn (HSL) loopt door dichtbevolkt gebied en ligt op slappe bodem. Dat vraagt om een unieke en innovatieve oplossing. Infraspeed bouwde de baan en koos, vanwege de slappe bodem, voor betonplatenspoor. Om de hinder in de omgeving te minimaliseren werd de expertise van M+P erbij gehaald. Ard Kuijpers: "We hebben samen met Infraspeed tijdens de ontwerpfase alle mogelijke geluidmaatregelen aan de bron in kaart gebracht. Daarbij draaide het niet alleen om de techniek, maar ook om geld, veiligheid, onderhoudbaarheid en afstemming over de gekozen maatregelen met omgeving en overheid. Eerlijk gezegd vind ik dat de kick van zo’n veelzijdig project: samen iets moois bedenken waarbij overal aan gedacht is, het dan ook gebouwd zien worden, en vaststellen dat het werkt.”

Betonplatenspoor

Het betonplatenspoor van de hogesnelheidslijn heeft grote civieltechnische voordelen: het is onderhoudsarm en duurzamer. Daarnaast biedt het ook meer reizigerscomfort. Het produceert echter wel iets meer geluid dan standaard ballastspoor met betonnen dwarsliggers. Bij het tracébesluit was echter niet gerekend met betonplatenspoor. Daarom sprak de staat met Infraspeed af dat dit spoor alleen mocht worden toegepast als het extra geluid zou worden weggenomen. Schermen verhogen was daarbij niet toegestaan. We werden gevraagd een oplossing te bedenken voor dit probleem. Geen eenvoudige taak, want het spoorsysteem bestond alleen nog op papier.

Maatregelencatalogus

De eerste stap was een aanpak bedenken om dit probleem te tackelen. Niet alleen moesten we een technische oplossing uitwerken om het geluid te verminderen, maar we moesten ook de staat overtuigen, nog voordat de baan gebouwd was, dat onze technische oplossing zou werken. Samen met het gerenommeerde instituut ISVR en Müller-BBM maakten we modellen om het geluid van betonplatenspoor te kunnen voorspellen en om vervolgens maatregelen te kunnen testen. We stelden een catalogus samen met maatregelen die zouden kunnen worden toegepast op verschillende locaties op de baan: raildempers, geluidsabsorberende platen, minischermen, en akoestisch slijpen. Daarbij werd niet alleen geluidreductie afgewogen. Ook robuustheid, veiligheid, onderhoudbaarheid en kosten waren belangrijke eigenschappen.

Akoestisch slijpen

Akoestisch slijpen scoorde het hoogste op bijna alle aspecten en kwam als beste uit de bus voor de hele baan. Dit leverde echter weer een nieuwe uitdaging op: akoestisch slijpen was nog nooit als maatregel toegepast in Nederland. Er was geen systeem voor bewaking en beoordeling van de baankwaliteit na het slijpen. We hebben daarom een geïntegreerd meet-, slijp- en beoordelingsprogramma ontworpen. Hiermee wonnen we de publieks-innovatieprijs op het congres Geluid Trillingen en Luchtkwaliteit in 2005. Dit plan werd goedgekeurd door de staat en wordt op dit moment toegepast op de HSL.