Stille vrachtwagen

Volkswagen Dieselgate ook relevant voor geluidemissie voertuigen...

.. en hoe sjoemelen verandert in kansen voor een beter milieu!

Met Dieselgate wordt een inkijkje gegeven in de wondere wereld van testmethoden, emissiegrenswaarden en technologie. Dit lijkt steeds meer een virtuele werkelijkheid te zijn, waar een klare link met de echte wereld niet zo belangrijk meer is. Dat Volkswagen met z’n slimme motormanagement over de grens is gegaan, daar is iedereen het wel over eens. Maar dit is niet een rariteit die zich beperkt tot Volkswagen en uitlaatgasemissie. 'Cycle beating' (het zodanig aanpassen van de techniek dat onder testomstandigheden er mooie getallen uit komen, die in de werkelijkheid niet gehaald worden) is al zo oud als de wereld. De Romeinse paardenhandelaar pepte zijn handelswaar op met wat uien, zout en water, stel ik me zo voor. De handelaar kon echter niet de software van zijn paarden aanpassen en dat kan nu wel. Hiermee is 'cycle beating' en 'cycle cheating' op een hoger niveau gekomen.

In mijn eigen vak, waarin ik de overheid in Geneve en Brussel bijsta bij de verdere ontwikkeling van geluidseisen aan voertuigen, zie ik gelijksoortige ontwikkelingen. Sportwagens die ontworpen zijn met een stevige “VROEEEEEM”, blijken naast de microfoon, het geluid van een lammetje te maken. Of je ziet een klepje in de uitlaat dat op verzoek van de rijder het geluid om de demper heen stuurt, zodat hij (en de omgeving) kan genieten van de “sound”. Dit klepje gaat natuurlijk niet open als de auto getest wordt.

In 2014 is een nieuwe testcyclus afgesproken die een deel van de problemen zal oplossen. Doel is de overeenstemming tussen testcyclus en praktijk te verbeteren. Nederland heeft zich onder andere hard gemaakt voor goede afspraken over de “off-cycle-emissions”: de geluidemissie buiten de vastgestelde test cyclus. Niet alle problemen zijn met deze nieuwe testcyclus verholpen. Zo mag er bijvoorbeeld nog met versleten banden worden gemeten, terwijl banden een belangrijke geluidbron zijn en dus ook belangrijk voor het verschil tussen test-cyclus en praktijk. Dit is een voorbeeld van één van de vele moeizame politieke compromissen uit de Brusselse wetgeving. In ieder geval zal de overheid flexibel moeten blijven reageren op technische veranderingen en de wetgeving hierop aanpassen.

Maar nu even een stapje verder denken. Of op zijn Cruijffiaans: “ieder nadeel heeft zijn voordeel” Het is niet zo dat regelbare (geluid)emissie per definitie slecht is en tot excessen leidt. Regelstrategie kan ook worden gebruikt voor milieuwinst en geluidreductie op een plaats en tijdstip waar dat extra nodig is. Een voorbeeld hiervan is het probleem van de geluidoverlast van vrachtwagens rond supermarkten. De aanpak van dit probleem is een voorbeeld waar voertuigindustrie, klanten en overheid goed samenwerken. De klant vraagt om een vrachtwagen die extra stil is rond de supermarkt. De overheid maakt een (boven)wettelijk kader. De voertuigfabrikant maakt een technische oplossing. In dit geval is dit gerealiseerd met een schakelbare “silent-mode”, die wordt gebruikt om het voertuig bij lage snelheid extra stil te maken.

Als we nog iets verder denken dan worden de emissies van voertuigen geregeld door een computer, die afhankelijk van de lokale omstandigheden weegt hoe belangrijk geluid, uitlaatgasemissie, verbruik en motorvermogen zijn. De pakjesdienst in de binnenstad van Amsterdam krijgt dan een andere weging dan een ritje over de Brennerpas. Wat is techniek toch mooi! Of op zijn Cruijffiaans: “als je het negatief ziet is het vervelend, als je het positief ziet is het een kans”.