Roy, Christiaan en Jan voor de keet bij Proeftuin luchtkwaliteit

Een Proeftuin vol geluidschermen en meetapparatuur (32/50)

Speciaal voor het onderzoek geplaatste geluidschermen die elke drie maanden van gedaante veranderden, dertien meetpunten achter en naast de schermen en een berg aan meetapparatuur. De Proeftuin voor luchtkwaliteit was een fors onderzoek in opdracht van Rijkswaterstaat, waaraan Christiaan Tollenaar en Roy van der Heijden in 2006 en 2007 hebben meegewerkt.

Met hun diploma nog maar net op zak, een klein beetje ervaring in geluidmetingen en de boodschap van projectleider Jan Hooghwerff dat ze veel zelf mochten regelen, zijn ze aan dit pilotproject voor luchtkwaliteit begonnen. Christiaan als eerste, in 2006. Hij heeft veel van het voorbereidend werk verricht. Roy volgde hem in 2007. Het was inderdaad een heel geregel om de Proeftuin aan de A28, vlakbij het strand van Nulde, draaiende te krijgen en te houden.

Crashcursus luchtkwaliteit meten
“Ik had al wel wat met geluid gedaan, maar had geen ervaring met luchtkwaliteit en Roy was nog maar kort in dienst. Van het Belgische bedrijf dat de meetapparatuur leverde kregen we gelukkig goede begeleiding en een crashcursus ‘Hoe meet ik luchtkwaliteit?’”, aldus Christiaan, die zich weet te herinneren dat er een prijsvraag aan het onderzoek voorafging, uitgeschreven door Rijkswaterstaat. “De uitdaging was om een scherm te ontwerpen waarmee de luchtkwaliteit langs de snelweg wordt verbeterd. Er zijn gedurende het onderzoek nogal wat schermen geplaatst: gladde schermen, schermen met een speciale verf, met een ruw oppervlak, met plantjes erop, et cetera. Voor Rijkswaterstaat is dit echt een omvangrijk project geweest.”

Effect van verschillende soorten geluidschermen
“Het idee erachter was dat de lucht door de geluidschermen omhoog wordt geduwd en daar wordt vermengd met bovenliggende luchtlagen, waardoor de fijnstofconcentraties lager zijn. De meetapparatuur werd op 5, 10 en op 28,5 meter achter de schermen - in de schaduwzone - geplaatst en wij moesten meten wat op deze afstanden het effect was op de kwaliteit van de lucht die over het scherm viel”, legt Roy uit. “Elke meetsessie duurde drie maanden. Voordat de volgende test met andere varianten geluidschermen werd gestart, was er een groot onderhoud en een vergadering met de begeleidingsgroepcommissie om de tussentijdse resultaten te bespreken. Steeds weer werd het onderzoek uitgebreid met nieuwe metingen. Uiteindelijk stond er enorme een hoeveelheid apparatuur en heeft het onderzoek anderhalf jaar geduurd. Daaruit bleek overigens dat het niet veel uitmaakt van welk materiaal de oppervlakte van een geluidscherm is gemaakt.”

 

Meetapparatuur Proeftuin voor luchtkwaliteit


Een dag per week samen op pad
Er werd met gehuurde busjes op en neer gereden, palen en betonplaten werden aangesleept, stroom werd geregeld en – we spreken toch over een heel aantal jaren geleden – er werden dure abonnementen voor mobiele data ingekocht om de gigantische hoeveelheid verzamelde gegevens door te kunnen sturen. Ondertussen vonden beide jongemannen het heerlijk dat ze iedere week een dag op pad mochten. Van het ene meetpunt naar het andere rijden of lopen, fijnstoffilters vervangen, gezellig samen lunchen in de keet die erbij stond en laptops en gasflessen aan de apparatuur hangen om kalibraties uit te voeren. “Weet je nog die keer dat we bij vier van de vijf verbonden laptops het water eruit konden gieten?”, vraagt Roy. Dat weet Christiaan nog. “De systeembeheerder vroeg ons: ‘Hoe komt het dat die laptop kapot is?’ Toen zei ik dat hij eerst wel tegen water kon, maar dat hij na een half uur regen toch moeilijk begon te doen.”

Een mooi en leerzaam startproject
Nu, zoveel jaren later, zijn beide heren beslist geen groentjes meer en hebben ze ruime ervaring met allerhande meetapparatuur. Maar ze herinneren zich nog heel goed het gevoel dat ze hadden bij hun eerste grote project. “Het was een mooie kans om veel ervaring op te doen”, zegt Christiaan. “We hebben veel geleerd over analyses maken. Elke minuut een meetmoment voor dertien meetpunten, dat was meer dan Excel aan kon. Het was hard werken om het allemaal goed te laten lopen, maar het was een heerlijke beleving!”