Ruimteakoestiek

Open kantooromgeving met comfort en productiviteit

Tom Bouwhuis: “Wij meten regelmatig in de praktijk (het veld) de nagalmtijd, de spraakverzwakking per afstandsverdubbeling, het spraakniveau op 4 meter afstand en de speech transmission index (STI) in een kantooromgeving met open werkplekken. Dit zijn werkplekken die niet door wanden worden besloten. De privacy van de eigen werkplek en omgekeerd de geluidsoverlast naar de omliggende werkplekken, moet volledig worden gerealiseerd door afstand en geluidsabsorberende en/of -reflecterende vlakken. Daarnaast blijven inrichtingsmaatregelen altijd noodzakelijk”.

Waarom open werkplekken, waarom meten?

Een akoestisch adviseur kan u vertellen dat het akoestisch comfort van een ruimte met open werkplekken altijd minder is dan een besloten ruimte met maar één werkplek. Echter, deze daling is relatief klein als de ruimte met open werkplekken goed is ontworpen. In dat geval zal het niet zorgen voor een lagere productiviteit. En natuurlijk zijn er ook andere redenen om te kiezen voor open werkplekken, er zijn minder kosten voor wanden en het verlaagt de drempel om even snel een collega om advies/hulp te vragen. Medewerkers moeten dus bij het uitvoeren van hun werk baat hebben bij de inrichting van de ruimte. Het is belangrijk dat zij niet het gevoel krijgen in een slecht akoestisch comfort hun werk te moeten uitvoeren. Een slecht ontwerp leidt tot klachten. Vaak zijn deze klachten in eerste instantie terecht, maar ze blijven bestaan ook nadat de situatie is verbeterd! Het gevoel van een slecht akoestisch comfort is bijna niet meer uit het hoofd te krijgen. Het is dus van belang om klachten voor te zijn. Door bij oplevering van het werk metingen uit te voeren en te handelen als de streefwaarden ver worden over- of onderschreden, wordt de kans op klachten aanzienlijk kleiner.

Inrichtingsmaatregelen

Voorafgaand aan de realisatie van het ontwerp zou de organisatie met de huisvestingsadviseur moeten bespreken wat de werkprocessen zijn en hoe deze door de werkplekinrichting zouden moeten worden ondersteund. Het lijkt logisch om geconcentreerd denkwerk niet naast een call-center te plaatsen. Helaas treffen wij dit soms wel aan! Waaraan moet ook ruim op tijd gedacht worden? 

  • Hoeveel mensen moeten geconcentreerd kunnen werken en hoe lang?
  • Zijn ze allemaal gelijktijdig aanwezig of verspreid over de week?
  • Kan op basis hiervan worden geschat hoeveel afgesloten concentratieplekken noodzakelijk zijn?
  • Is er een beschut hoekje voor informele overleggen tussendoor op de werkvloer?
  • En het aantal spreekkamers en de grootte daarvan, of kan ieder overleg midden op de werkvloer worden gevoerd?
  • Tenslotte zijn er activiteiten die altijd geluidshinder produceren (koffiemachine, kopieerapparaat/printer). Zijn deze wel gesitueerd op voldoende afstand van de werkplekken?

In het inrichtingsplan staat waar de werkplekken, de geluidsabsorberende en -reflecterende schermen en ook de interne scheidingswanden komen. Voorwaarden voor iedere ruimte met daarin open werkplekken zijn een goed geluidsabsorberende plafond en tapijt als vloerafwerking.

Controlemetingen

Nadat het ontwerp is gerealiseerd, kan de organisatie controleren of geluidsoverlast inderdaad in voldoende mate is tegengegaan. De geluidsoverlast wordt meestal gekenschetst door vier ruimte-akoestische parameters:

  • de nagalmtijd (T60)
  • de spraakverzwakking per afstandsverdubbeling (D2,S)
  • het spraakniveau op 4 meter afstand (Lp,A,S,4m)
  • de speech transmission index (STI) op basis waarvan de maskeringsafstand en spraakdiscretie-afstand kunnen worden bepaald

Wij kunnen deze voor u meten volgens NEN-EN-ISO 3382. De metingen tonen aan of bepaalde werkplekken een grote afwijking hebben ten opzichte van de streefwaarden. Wilt u dit achteraf dus controleren? Dan doet u er goed aan om vooraf in het bestek of bij de opdrachtverlening aan de huisvestingsadviseur akoestische waarden te formuleren waarnaar zou moeten worden gestreefd. Een ervaren huisvestingsadviseur kent deze streefwaarden.