Steeds stiller spoor (39/50)

Zolang de Omgevingswet nog niet wordt toegepast, heeft Nederland verschillende regels voor twee soorten spoorgeluid. Bij M+P hebben we voor beide soorten specialisten in huis om de hinder te verminderen. Zo richt Wout Schwanen zich op het rolgeluid van rijdende treinen op doorgaande rails. En houdt Edwin Nieuwenhuizen zich juist bezig met het gepiep van rangerende treinen op het emplacement.

Stille remblokken

Bij rolgeluid is het belangrijk om te beseffen dat zowel de wielen als het spoor geluid afstralen, vertelt Wout. ‘Het is het geluid van metaal op metaal. Om dat te beperken, moeten beide delen zo glad mogelijk zijn. Bijvoorbeeld door het spoor én de wielen regelmatig te slijpen. Een belangrijk probleem daarbij is dat de meeste goederentreinen gietijzeren blokremmen hebben. Daardoor verruwen de wielen snel en neemt het geluid toe. Gelukkig is daar de afgelopen jaren een grote doorbraak in bereikt door remblokken van composietmateriaal in te voeren.’

Piepende wissels

Een vergelijkbare klapper op het rangeerterrein is de uitvinding van zogeheten frictieverbeteraar, legt Edwin uit. ‘Als je dat op de spoorstaven spuit, verandert de wrijving tussen de wielen en de rails. Daardoor demp je het gepiep als een trein van het ene naar het andere spoor wisselt. Dat zorgt voor ontzettend veel hinder en er is dan ook veel geld in gepompt om dit op te lossen. Met M+P hebben we hiervoor aan verschillende overheidsprogramma’s bijgedragen.’

Eisen en tests

Ook diverse alternatieve oplossingen zijn in de loop der jaren door M+P aan onderzoek onderworpen. Denk bijvoorbeeld aan rail- en wieldempers: blokjes op de spoorstaven en wielen die trillingen dempen en daarmee het geluid beperken. Wout: ‘Wij meten hoe het geluid precies verandert, bijvoorbeeld afhankelijk van het type voertuig. We hebben voor verschillende dempers vastgesteld hoeveel reductie ze opleveren. Daarnaast hebben we eisen en tests opgesteld om te bepalen of geleverde dempers in de praktijk doen wat op papier beloofd is.’

Beleid bepaalt

Voor nieuwe doorbraken naar een stiller spoor is om te beginnen beleid nodig, benadrukt Edwin. ‘Europa stimuleert bijvoorbeeld het gebruik van de stille composiet-remblokken door op de grote corridors alleen goederentreinen toe te staan die hiermee zijn uitgerust. Op dezelfde manier kunnen overheden verplichten om overal rail- en wieldempers in te voeren. Zulke maatregelen kosten natuurlijk wel veel geld, dus de vraag is altijd of het dat waard is.

Uitvinden blijft nodig

Tegelijk moeten we blijven zoeken naar innovaties, vindt Wout. ‘Een goed voorbeeld zijn zogeheten diffractors: elementen die geluid afbuigen. Door die op geluidschermen te zetten, bereik je hetzelfde als met een schermophoging van 1 à 2 meter. Een echte Nederlandse uitvinding voor het wegverkeer die nu ook is opgenomen in de rekenmodellen voor het spoor. Als we echt de duurzame transitie willen maken van weg naar spoor, blijven zulke nieuwe ideeën nodig.’